Chủ Nhật, 19 tháng 2, 2012

PARIS 36 LẦN YÊU


Cầu Alexandre III, sông Seine, Paris

Tuỳ bút của Vi Thuỳ Linh

 Tạm biệt Paris giữa tháng 12. Chưa xa đã nhớ. Như với người tôi yêu, mới trên đường đến gặp đã sợ lúc phải về. Paris và những cây cầu bắc qua sông Seine hằng đưa ViLi trở lại thiên đường nghệ thuật tình yêu. 36 cây cầu, 36 mỹ kiều trổ từ nỗi nhớ của chúng tôi, tới kinh đô ánh sáng. Paris Paris, cần yêu 36 lần cho đủ một vòng tình tự …

Xuân sắp phủ dần sắc biếc khắp nơi. ViLi chưa đến Pháp mùa Xuân, nhưng nàng tưởng tượng Xuân từ mùa Đông còn vương hơi thở ấm, hơi thở phả mùi thơm quyện xiết trong nụ hôn kiểu Pháp lẫn gió Paris. Mùa Noel được khởi trước 1 tháng và tuần đầu tháng 12, cơ man cây thông trắng, xanh, tím, đỏ nhiều kích cỡ vút lên rực rỡ. Thời gian như nước chảy, nước chảy thì đá mòn. Những cây cầu cổ khắp nước Pháp và ở Paris được bảo trì, gìn giữ; bản thân chúng cũng chứa đựng sức sống kinh ngạc. Những cây cầu Paris chống lại thời gian.

Nắm tay nhau dạo bên bờ sông Seine. Trên kè (quai) cao dày đặc kiosque bán sách cũ mới, tranh, đồ lưu niệm. Cùng café ngoài trời và những nghệ sĩ chơi nhạc trong tàu điện ngầm, đây là nét đặc thù của TP du lịch hàng đầu thế giới. Kè thấp, ôtô phóng sát, xe mui trần lướt dưới phía đầu gầm cầu, với tay trái cảm thấy tới vòm cầu, vươn tay phải ngỡ chạm nước sông Seine.

Hãy cùng em giấc này xuyên mùa yêu qua lòng nước Pháp. Hình như em yêu Anh từ thời sinh viên 12 năm trước, để bùng vỡ 13/9 trước ngày em tới Pháp lần ba. Xuân 2012 là nối dài "Tự tình Paris" em viết đón Anh từ Xuân 2008: "Từ giấc nào/Trong tay Anh/ Sông Seine làm em đẫm ướt/ Đã ướt mòn các chân cầu, lâu đài đá/ Trong cơn ám ảnh điên cuồng/ Nữ thần Tự do buông tay/ Những con ngựa vàng trên cầu Alexandre bay/ Mang những đoá hoa đi mất"…

Dài 776 km, chảy qua Paris chỉ 13 km, Seine là dòng sông đắt giá bậc nhất bởi chứa nhiều di sản của nước Pháp và nhân loại vắt qua - ngự trị đôi bờ, được UNESCO công nhận di sản thế giới 1990. Không "Du lịch kiểu Mỹ" chỉ bằng bateau mouche trên sông rồi đứng trước các công trình lẫy lừng chụp la liệt ảnh cho đủ bộ; chúng mình dành cả tuần tình - tự - chậm với những cây cầu. Bỏ áo len, bluson, manteau, mặc gió lộng, em ngả ngực Anh chờ gió nhấc mình bay!

Chẳng cần cuốn lịch nào treo trong thành phố, năm mới đến trong vẻ thanh quý gợi cảm của các giai nhân, sức sống bùng vỡ đường cong uyên ương khắp kinh thành đường cong bất tuyệt.

Xe hơi, bus 2 tầng, thả bộ, tất cả không đủ hiểu Paris, nơi mỗi quán café, con đường đá cổ, bờ sông, khu vườn, hiệu sách, bức tượng đều chất chứa lịch sử, trầm tích văn hoá, chưa kể hệ thống tác phẩm điêu khắc ngoài trời và tranh, tượng trong các nhà thờ.

Alexandre III - cây cầu đẹp nhất trong 36 cây cầu bắc qua sông Seine, là biểu tượng tình hữu nghị Nga, Pháp, do Sa hoàng Alexandre và Tổng thống Sadi Carnot xây dựng. Viên đá đầu tiên được đặt xuống năm 1896 bởi Sa hoàng Nikolai II - con trai Alexandre và khánh thành dịp triển lãm thế giới năm 1900, với toà nhà triển lãm kiến trúc Nga bên hữu ngạn và Les Invalides - nơi quàn thi hài Napoléon. Thiên thần cưỡi ngựa vàng có cánh trên các đỉnh cầu biến Alexandre III thành tác phẩm tuyệt mỹ. Nữ thần Tự do vốn của nước Pháp, ngự đảo Thiên nga, đảo nhân tạo gần cầu Grenelle. Pont Neuf (Cầu Mới) là cầu cổ nhất xây năm 1578, nối vào Mazarine, phố có nhiều tiệm ăn và hàng kem, hiệu sách Gibert Jeune nổi tiếng của sinh viên. Pont au Double (Cầu Đôi) dẫn vào Nhà thờ Đức Bà, Petit Pont (Cầu Nhỏ) dẫn từ nhà hàng La Notre Dame tới Sở Cảnh sát Paris. Thêm một quãng tới Orsay, bảo tàng vốn là nhà ga lúc nào cũng "hú còi" giục người xem trở lại. Hàng trăm lượt tàu điện ngầm chui ra khỏi lòng đất, vượt sông, bay qua cầu sắt chỉ kịp cho đám đông vội vã bận rộn chen chúc bên trong được ngắm Paris chớp nhoáng thư viện, lâu đài.

Độ dốc đường, cửa ô bên sông Seine tạo tiết tấu cho giai điệu cảm xúc. Nghe Jacque Brel hay Edith Piaf hát tình ca bất hủ mà nhìn những café nhà hàng trên sông lúc thành phố lên đèn, mê man mê cung ánh sáng. Hàng sồi, rừng phong, triền lá vàng từ các lâu đài, toà nhà cổ, chung cư lâu đời cao không quá 6 tầng hoà điệu tổng phổ kiến trúc. Hoàn hảo Paris tuyệt sắc và lãng mạn nhờ 36 cây cầu đá. Mỹ kiều dẫn chúng ta tới nhiều nơi kỳ thú. Khu Latin tấp nập khách du lịch và nghệ sĩ bốn phương bên đại lộ Saint Michel có vườn Luxemburg kiều diễm.

Một số tên cầu được đặt cho phố và trạm bus, metro. Trong đó, Mirabeau xây năm 1893 (dài 173m, rộng 20m, 3 nhịp) không phải thuộc hàng đẹp nhất, lại là cây cầu tiếng tăm nhất, nhờ được Guillaume Apollinarie (1880 - 1978) dành riêng cho bài thơ "Cầu Mirabeau". Giọng đầy nhạc cảm, Anh vẽ cầu Mirabeau bằng âm thanh, và... cây cầu hiện ra trước chúng mình trong căn phòng Hà Nội, khi Anh thốt từ trí nhớ nguyên bản những câu thơ Pháp.

Anh ôm hôn em quyến luyến 36 cây cầu. Đến Mirabeau, mình đi dọc cầu mấy lần không nhớ. Trò chuyện văn chương, hội họa, điện ảnh, tâm tình với Apollinaire về tình yêu đôi mình. Cùng nhau băng qua Mirabeau đến 170, đại lộ Saint Germain (quận 6) dùng café và bữa trưa nắng lạnh "cùng" thi sĩ trứ danh. Café de Flore nổi tiếng bậc nhất Paris, kế bên là Les deux Magots, lưu dấu các thi sĩ đại văn hào, danh họa lui tới, trong đó có G.Apollinaire, L.Aragon, P.Verlaine, P.Eluard...

Tự dưng, hoài niệm một thoáng phương Đông khi nhớ đoản văn Lỗ Tấn: "Tôi đưa mắt liếc qua cửa sổ. Những thứ cây chịu lạnh giỏi hơn cả đã hoàn toàn trơ trụi từ lâu rồi, nói gì tới những cây phong. Thật không may, năm nay tôi không có ngày giờ rảnh rỗi để ngắm những chùm lá mùa Thu".

Không liếc qua cửa sổ và may hơn Lỗ Tấn, áp tay từng thân sồi đen thẫm nứt vỏ, ngắm tán vàng xa cành - phong táng hay lá bắt đầu cuộc chu du mới? Chúng tôi bước chậm cầu thứ 37 - Pont des Arts (Cầu nghệ thuật), chỉ dành đi bộ - cầu sắt duy nhất bắc qua sông Seine do Napoléon (1769 - 1821) xây dựng, nối bảo tàng Louvre với Viện hàn lâm Pháp. Sàn cầu bằng gỗ, các khe hở đủ nhìn màu xanh của sông. Lan can cầu dày đặc khoá tình yêu khắc tên ngàn lứa đôi thề thốt.

Liên tưởng tới cầu Bonaparte qua sông Rhône Lyon, nơi Napoleon đầy kiêu hãnh mộ quân gây dựng lại quân đội ở TP biểu tượng sư tử. Lại nhớ cùng Anh trở lại Toulouse (Laville rose, TP hồng) mãi chẳng dứt một miền say đắm, nhà mái đỏ bên kênh Canal, và Pont Neuf vượt qua dòng Garonne là cây cầu cổ nhất.

Hoa Lavende ngút tím đổ mùi hơi hắc từ cánh đồng mênh mông đôi bờ. Champs Elyseés nguy nga lộng lẫy hiệu lệnh tất cả các cửa hiệu nước hoa bật nắp. Nước hoa, hương thanh tân từ thân thể các nàng thân thể những người đang yêu thấm gió Seine luồng phong tình. "Niềm vui chúng ta cảm nhận trong thế giới của nhà thơ là niềm vui được tận hưởng khoái cảm của một hương thơm thế giới riêng. Hoa gửi lời mời bướm bằng hương thơm, màu sắc và âm điệu lời mời thì êm dịu. Lời mời của nhà thơ có sự quyến rũ của tự nhiên" (R. Tagor).

Apollinaire mời đôi ta từ nhà hàng nước tràn mái kính mà F.Chopin và George Sand ăn món cá Turbot; đến quán ăn trần thấp, mà ông chủ ngẩng cao đầu khoe tấm biển "Ba chàng lính ngự lâm đã ăn tối nơi này".

Phối cảnh Paris 37 cây cầu ta mời nhau trở lại, cố ý lạc vào thiên đường của nghệ thuật và tình yêu không giới hạn. Hãy quên những cái khoá treo dày đặc ở Pont des Arts khi Anh cài then môi em bằng cơn hôn linh diệu.

Làn môi, cánh tay, cặp chân, thân thể, tinh thần, tâm hồn ta, cả trí tưởng tượng và ước mơ của chúng ta chính là những cây cầu không thể nào đếm hết khi ta biết sống, biết yêu trong sáng tạo dậy thì. Đàn đàn chim bay lên trời xanh thả tiếng hót xuống bầy bầy thiếu nữ nude ánh sáng làm nền cho đôi ta cuộc yêu hoang lộng khắp các cây cầu Paris, phối âm muôn lời tình điệp âm vang dội bảo ngôn sức sống. Nhoà mờ hối hả và lơ lãng, tâm hồn vuốt ve da mịn gợi cảm làm sao khi Xuân đến vào lúc đôi tay Anh thành hai cây cầu uyển chuyển mùa linh.

36 cây cầu bao nhiêu nhịp yêu … 36 cây cầu là 36 dải ánh sáng ngân nga. Đôi ta miên du yêu suốt 36 cây cầu và hợp tình ở Mirabeau một bài thơ bất tận.

Mỗi cây cầu dẫn ta tới một góc Paris. Mỗi cây cầu tụ nhịp thời gian lịch sử. Khi xây, ngoài công năng vận tải giao thông, kiến trúc sư, người xây dựng có lường được bao người yêu nhau sẽ đến cây cầu này, cho chúng thành những cây cầu tình yêu. Bao thế hệ qua những cây cầu. Tình yêu chảy muôn đời như nước dòng Seine, tình yêu chảy muôn đời như ánh sáng ngày đêm tuôn qua 36 mỹ kiều. Tuyết kịp rơi trước Giáng sinh rồi ! Bản nhạc Salut d'Amour (Chào tình yêu) của E. Elgar thánh thiện vang lan. Những cây cầu kết thành dải Ngân hà lộng lẫy của trần gian giữa vòm bầu trời Paris ánh sáng