“Cùng với Đức Kitô anh em được mai táng trong Bí Tích Rửa Tội, cùng với Ngài, anh em cũng được sống lại” (X. Col 2, 12)
Anh Chị Em thân mến,
Mùa Chay đưa chúng ta tới việc cử hành Lễ Phục Sinh Thánh, đối với Giáo Hội đây là một thời gian phụng vụ thật quý hóa và quan trọng, và trong viễn tượng này Tôi hân hoan nói đôi lời đặc biệt để Mùa Chay được sống với sự dấn thân cần phải có. Trong khi nhìn tới cuộc gặp gỡ cuối cùng chính thức với Vị Hôn Phu của mình trong Lễ Vượt Qua đời đời, Cộng đoàn Giáo Hội, chuyên cần trong việc cầu nguyện và trong việc thực thi các công tác bác ái một cách năng động, Giáo Hội làm cho hành trình thanh luyện trong tinh thần được sâu xa thêm, để khi đạt hiệu quả dồi dào, Giáo Hội đi vào Mầu Nhiệm cứu rỗi mang lại sự sống mới trong Đức Kitô là Chúa (x. Kinh Tiền tụng I Mùa Chay).
1. Sự sống này đã được chuyển đạt tới chúng ta trong khi lãnh nhận Bí Tich Rửa Tội, khi mà “chúng ta được tham dự vào sự chết và cuộc phục sinh của Đức Kitô”, và cũng từ đây khởi đầu nơi chúng ta “cuộc phiêu lưu đầy hân hoan và trào lên niềm vui nơi người môn đệ” (Bài giảng Lễ Chúa Kitô chịu phép rửa, 10 tháng giêng năm 2010). Thánh Phaolô, trong các Thư của mình, luôn nhấn mạnh tới sự hiệp thông đặc biệt với Con Thiên Chúa được thể hiện trong việc thanh tẩy này. Sự kiện mà phần lớn các tín hữu lãnh nhận Phép Rửa Tội lúc còn bé làm cho thấy rõ ràng Bí Tích Rửa Tội quả là ơn huệ của Thiên Chúa ban cho : vì không ai xứng đáng lãnh nhận sự sống đời đời do công sức riêng của mình. Chính lòng từ bi thương xót của Thiên Chúa tẩy xóa tội lỗi và cho phép tín hữu sống trong cuộc hiện hữu của mình “bằng chính những tâm tình của Đức Kitô Giêsu” (Pl 2, 5), và lòng từ bi này được trao ban cho con người cách nhưng không.
Thánh Tông đồ Dân Ngoại, trong Thư gửi tín hữu tại Philiphê, biểu lộ ý nghĩa của việc biến đổi được thực hiện qua việc tham dự vào sự chêt và sự sống lại của Đức Kitô, cho thấy mục đích của việc biến đổi này khi nói “tôi có thể nhận biết, quyền năng và sự sống lại của Đức Kitô, việc hiệp thông với Bí Tích Rửa Tội, như là một nghi thức vượt qua, trong cuộc gặp gỡ với Đức Kitô làm cho tất cả hiện hữu của người chịu phép Rửa Tội, có được một hình dạng, ban cho họ sự sống của Thiên Chúa và kêu gọi họ tới một cuộc hoán cải chân thành, được khởi đầu và được nâng đỡ bởi Ơn Thánh, là Ơn đem họ tới mức độ trưởng thành của Đức Kitô.các đau khổ của Ngài, làm cho tôi nên đồng hình dạng với sự chết của Ngài, trong niềm hy vọng đạt tới sự sống lại từ thế giới người chết” (Pl 3, 10 - 11).
Với mối dây đặc biệt gắn liền Bí tích Rửa Tội với Mùa Chay, Mùa được coi như là thời điểm thuận lợi để cảm nghiệm Ơn Thánh cứu rỗi. Các Nghị Phụ của Công Đồng Vaticano II đã nhắc nhở mọi Mục Tử của Giáo Hội hãy biết xử dụng “một cách thật dồi dào các yếu tố liên hệ tới Bí Tích Rửa Tội riêng biệt của Mùa Chay” (Hiến chế Thánh Công Đồng Chung, 109). Quả vậy, đã từ lâu, Giáo Hội nối liền Buổi Canh Thức Vọng Phục Sinh với việc cử hành Bí Tích Rửa Tội : vì trong Bí Tích này thể hiện mầu nhiệm lớn lao mà qua đó con người chết đi cho tội, và được tham dự vào sự sống mới của Đức Kitô Phục Sinh và lãnh nhận chính Thánh Thần của Thiên Chúa, Thánh Thần đã phục sinh Chúa Giêsu khỏi thế giới người chết (x. Rm 8, 11). Ơn huệ nhưng không này phải luôn được làm cho sống động nơi mỗi người chúng ta và Mùa Chay gợi ra cho chúng ta một hành trình tương tự qua thời gian dự tòng, thời gian mà đối với các “tín hữu thời xưa cũng như với các người dự tong ngày nay, là một trường học không thể nào thay thế được, liên hệ tới đức tin và đời sống Kitô : quả vậy họ sống Bí Tích Rửa Tội như một hành động quyết định đối với tất cả cuộc hiện hữu của họ.
2. Để nghiêm chỉnh bắt đầu hành trình đi về Lễ Vượt Qua và chuẩn bị chúng ta cử hành Sự Sống Lại của Đức Kitô - một Lễ vui mừng và long trọng trong tất cả Năm Phụng Vụ - có điều gì được coi là thích hợp hơn là việc để cho mình được hướng dẫn bởi Lời Thiên Chúa ? Vì lý do này, trong các bản văn Phúc Âm của các Chúa Nhật Mùa Chay, Giáo Hội hướng dẫn chúng ta tới một cuộc gặp gỡ đặc biệt sâu xa với Đức Kitô, khi đưa chúng ta đi qua các chặng đường của hành trình khai tâm Kitô Giáo, mà đối với các dự tòng họ cử hành trong viễn tượng sẽ lãnh nhận Bí Tích tái sinh, còn đối với người đã chịu phép Rửa Tội, chúng ta cử hành trong viễn tượng đề ra các bước quyết định trong con đường đi theo Đức Kitô (sequela Christi) và trong việc hiến thân trọn vẹn hơn cho Chúa Kitô.
Chúa Nhật thứ nhất của hành trình Mùa Chay cho thấy rõ điều kiện của chúng ta như con người trên mặt đất này. Cuộc chiên đấu vinh thắng chống lại các cám dỗ, bắt đầu sứ mạng của Chúa Giêsu, đó là một lời mời gọi để có được ý thức về thân phận mỏng dòn của mình hầu đón nhận Ơn Thánh giải thoát ta khỏi tội lỗi và đổ tràn nơi ta sức mạnh mới trong Đức Kitô, là Đường, là Sự Thật và là Sự Sống (x. Nghi thức Khai tâm Kitô Giáo Người Lớn, số 25). Đó là một lời nhắc nhở cho biết đức tin Kitô giáo bao gồm, cũng như Chúa Giêsu và trong sự kết hiệp với Ngài, một cuộc chiến đấu “chống lại những người cai trị thế giới tối tăm này” (Ep 6, 12), trong thế giới mà quỷ dữ hoạt động và không mệt mỏi, ngay cả ngày nay nữa, để thử thách con người muốn đến gần Chúa Kitô: Nhưng Đức Kitô ra khỏi cơn cám dỗ như người chiến thắng, để mở chính con tim của chúng ta cho niềm hy vọng và để hướng dẫn chúng ta chiến thắng sự quyến dũ của sự dữ.
Phúc Âm của biến cố Chúa Kitô biến hình đặt ra trước con mắt chúng ta vinh quanh của Đức Kitô như để tiên báo sự sống lại và và loan báo việc thiên tính hóa của con người. Cộng đoàn Kitô hữu ý thức ra là mình được hướng dẫn, cũng như các Tông Đồ Phêrô, Giacobế và Gioan, “đi ra một chỗ riêng rẽ, lên trên núi cao” (Mt 17, 1), để tiếp nhận cách mới mẻ trong Chúa Kitô, như là các người con trong chính Người Con, ơn thánh củaThiên Chúa : “Đây là Con của Ta, người con yêu dấu: trong Người Con này Ta đặt tất cả sự hài long của Ta. Hãy nghe lời Ngài” (c. 5). Đó là . . . . để giữ thế xa cách khỏi những tiếng huyên náo hằng ngày để đem mình chìm sâu vào trong sự hiện diện của Thiên Chúa. Ngài muốn truyền đạt cho chúng ta, từng ngày một, một Lời xuyên xâu vào trong chỗ thầm kín nhất của tinh thần của ta, nơi đó người ta nhận định được phải trái (x. Dt 4, 12), và làm tăng cường ý chí muốn đi theo Đức Kitô.
Câu hỏi của Chúa Giêsu nói với người phụ nữ Samaritana : “Chị hãy cho tôi nước uống đi” (Ga 4, 7), được đề nghị trong phụng vụ Chúa Nhật thứ III, biểu lộ sự say mê của Thiên Chúa đối với mỗi người và muốn gợi ra trong con tim chúng ta ước muốn có được ơn huệ của “nước vọt ra cho sự sống đời đời” (c. 14) là một ơn huệ của Chúa Thánh Thần, la Đấng làm cho các Kitô hữu “nên người thờ lạy chân chính” có khả năng cầu nguyện với Chúa Cha “trong tinh thần và chân lý” (c. 23). Chỉ thứ nước này, do Con ban cho chúng ta mới có thể dập tắt sự khát mong điều lành, chân lý và vẻ đẹp ! Chỉ thứ nước này, tưới mát các vùng sa mạc của tâm hồn lo lắng xao xuyến và không được thỏa mãn, “cho tới khi được nghỉ yên trong Thiên Chúa”, theo như những lời nói thời danh của Thánh Augustino.
“Chúa Nhật người mù từ khi mới sinh” trình bày Đức Kitô như là ánh sáng thế gian. Phúc Âm trình bày tâm tư của mỗi người chúng ta : “Còn con, con có tin nơi Con Người không”. “Con tin, lạy Chúa” (Ga 9, 35. 38), người mù từ khi mới sinh quả quyết với nỗi vui mừng, như nói thay cho mỗi người tín hữu. Phép lạ chữa lành này là dấu chỉ cho thấy rằng, Đức Kitô, cùng với việc cho người mù thấy được, muốn mở ra cái nhìn nội tâm của chúng ta, để đức tin của chúng ta luôn trở nên sâu dậm hơn và để chúng ta có thể nhận ra nơi Ngài Vị Cứu chuộc duy nhất của chúng ta. Ngài chiếu sáng tất cả mọi đám tối tăm của cuộc sống và đem con người sống theo như “người con của ánh sáng”.
Trong khi, với Chúa Nhật thứ năm, việc ông Lazaro sống lại được công bố cho chúng ta, thì chúng ta được đặt trước một mầu nhiệm cuối cùng của cuộc sống hiện hữu của chúng ta : “Ta là sự sống lại và là sự sống . . . Con có tin không ?” (Ga 11, 25 – 26). Đối với cộng đoàn Kitô hữu thì đó là lúc cần phải đặt lại với tất cả sự chân thành, cùng với Bà Marta, tất cả niềm hy vọng nơi Chúa Giêsu thành Nazareth : “Vâng, lạy Chúa, con tin rằng Ngài là Đức Kitô, Con Thiên Chúa, Đấng phải đến trong thế gian” (c. 27). Sự hiệp thông với Đức Kitô trong cõi đời này chuẩn bị cho chúng ta lướt thắng biên giới của sự chết, để sống vô tận trong Ngài. Đức tin vào sự sống lại từ cõi chết và niềm hy vọng vào sự sống đời đời mở cái nhìn của chúng ta vào ý nghĩa cuối cùng của sự hiện hữu của chúng ta. Thiên Chúa đã tạo dựng con người cho sự sống sống lại và cho sự sống, và chân lý này ban cho một chiều kích chân chính và quyết định cho lịch sử của con người, cho sự hiện hữu cá nhân và cho cuộc sống xã hội, cho văn hóa, cho chính trị, cho nền kinh tế. Thiếu ánh sáng của đức tin, toàn thể vũ trụ kết thúc bị đóng kín vào trong ngôi mộ không tương lai, không hy vọng.
Hành trình Mùa Chay có được sự hoàn tất trong Tam Nhật Vượt Qua, đặc biệt trong Vọng Đêm Thánh, khi nhắc lại các lời hứa khi chịu phép Rửa Tội, chúng ta xác quyết lại rằng Đức Kitô là Chúa của đời sống chúng ta, đời sống mà Thiên Chúa thông ban cho chúng ta khi chúng ta được tái sinh “do nước và Thánh Thần” , và chúng ta tái xác quyết sự dấn thân mạnh mẽ của chúng ta để đáp ứng hành động của Ơn Thánh để trở nên các môn đệ của Ngài.
3. Việc chúng ta dìm mình vào trong sự chết và vả sự sống lại của Đức Kitô qua Bí tích Rửa Tội, thúc đẩy chúng ta mỗi ngày giải thoát con tim của chúng ta khỏi gánh nặng của những của cải vật chất, khỏi mối dây ràng buộc ích kỷ chúng ta với “trái đất”, là điều làm cho chúng ta nên nghèo túng và cản trở chúng ta sẵn sang và mở rộng ra cho Thiên Chúa và người khác. Trong Đức Kitô, Thiên Chúa được mặc khải như là Tình Yêu (x. 1Ga 4, 7 – 10).Thập Giá của Đức Kito6, “Lời của Thập Giá” bày tỏ quyền năng cứu độ của Thiên Chúa (x. 1Cr 1, 18), được trao ban qua việc đem con người lên và mang lại cho họ sự cứu rỗi : tình yêu trong hình thức tận căn của mình (x. T.đ. Thiên Chúa là Tình Yêu, s. 12). Qua các cách thức thực hiện truyền thống của việc ăn chay, của việc bố thí và việc cầu nguyện, những lối diễn tả sự dẫn thân của việc trở lại, Mùa Chay giáo dục để sống theo cách thế luôn luôn tận căn tình yêu của Chúa Kitô. Việc ăn chay, mà có thể do nhiều lý do, lấy lại cho Kitô hữu một ý nghĩa tôn giáo thật sâu xa : trong khi làm cho bàn tiệc của chúng ta trở nên nghèo khó hơn, chúng ta học hỏi để lướt thắng tính ích kỷ để sống trong lý luận của quà tặng và của tình yêu, nâng đỡ sự thiếu thốn một vài đồ vật – và không chỉ là những gì dư thừa – chúng ta học biết bỏ đi cái nhìn từ góc độ “tôi” , để khám phá ra Một Ai Đó bên cạnh chúng ta và nhận ra Thiên Chúa trong các bộ mặt của biết bao nhiêu người anh em của chúng ta. Đối với Kitô hữu, việc ăn chay không có gì mang tính cách thân mật, nhưng mở ra một cách lớn rộng hơn cho Thiên Chúa, và mở ra cho các nhu cầu của con người, và làm sao để tình yêu Thiên Chúa cũng trở nên tình yêu cho người lân cận (x. Mc 12, 21).
Trong hành trình của chúng ta, chúng ta cũng bị đặt trước cơn cám dỗ để có, cám dỗ ham muốn tiền tài, là điều vây hãm tính cách tuyệt đối của Thiên Chúa trong đời sống chúng ta. Sự ham muốn để có khiêu khích bạo lực, tội lỗi và sự chết, chính vì thế, Giáo Hội, nhất là trong Mùa Chay, nhắc nhở chúng ta thực hiện việc bô thí, theo khả năng có thể, nghĩa là việc chia sẻ. Việc thờ ngẫu tượng tiền tài, trái lại, không chỉ là làm xa người khác, mà bóc lột con người, làm cho họ nên bất hạnh, lừa đảo họ, làm cho họ vỡ mộng vì không thể hiện được điều mà họ hứa làm, bởi vì họ đặt các sự vật thể chất thay vào chỗ dành cho Thiên Chúa là nguồn duy nhất của cuộc sống. Làm sao có thể hiểu được lòng tốt của Thiên Chúa như người Cha, nếu con tim của họ lại đầy oắp chính mình và những tính toán lo toan riêng của mình, với các điều đó họ ảo tưởng là mình có thể bảo đảm cho tương lai ? Cơn cám dỗ là do việc suy nghĩ, làm sa người giầu có trong dụ ngôn nghĩ : “Hỡi linh hồn tôi ơi, bạn có trong tay nhiều của cải cho nhiều năm . . . “. Chúng ta biết án lệnh ra của Đức Kitô :”Người ngu ơi, chính đêm nay sự sống của ngươi sẽ bị đòi . . . “ (Lc 12, 19 – 20). Việc thực hành bố thí là một nhắc nhở về uy quyền tuyệt đối của Thiên Chúa và về mối lưu tâm tới người khác, để có thể tái khám phá ra người Cha của chúng ta thật nhân lành và đón nhận lòng thương xót của Ngài.
Trong tất cả thời gian Mùa Chay này, Giáo Hội hiến tặng cho chúng ta Lời của Thiên Chúa với một sự dồi dào phong phú đặc biệt. Khi suy niệm và đem Lời này vào trong nội tâm để sống Lời đó hằng ngày, chúng ta học được một hình thức quý giá và không có gì thay thế được của việc cầu nguyện, bởi vì khi nghe Chúa cách chú ý, Đấng tiếp tục nói với con tim chúng ta, nuôi dưỡng hành trình đức tin mà chúng ta đã khởi sự trong ngày lãnh nhận Bí Tích Rửa Tội. Cầu nguyện cũng cho phép chúng ta nắm bắt được một quan niệm mới về thời gian : quả vậy, vì không có viễn tượng về sự đời đờivà về sự siêu việt, thời gian nhấn dấu vào từng bước của chúng ta về một chân trời không có tương lai. Trng lời cầu nguyện, trái lại, chúng ta tìm thấy thời giờ dành cho Thiên Chúa để biết rằng “các Lời Ngài nói không qua đi” (x. Mc 13, 31), để đi vào trong việc hiệp thông thân tình nhất với Thiên Chúa “Đấng mà không ai có thể cất đi khỏi chúng ta” (x. Ga 16, 22). Và là Đấng mở chúng tar a niềm hy vọng không hề làm cho hão huyền, và đem tới sự sống đời.
Tóm lại, hành trình Mùa Chay, trong đó chúng ta được mời gọi chiêm ngắm Mầu Nhiệm của Thập Giá, đó là “làm cho mình nên đồng hình dạng với sự chết của Đức Kitô (Pl 2, 10) , để thể hiện một việc canh tân trở lại sâu xa trong đời sống chúng ta : biết để cho mình được biến đổi do hành động của Chúa Thánh Thần, như Thánh Phaolô trên con đường đi Damasco; biết cương quyết hướng cuộc sống hiện tại của chúng ta theo ý muốn của Thiên Chúa, biết giải thoát chúng ta khỏi tính ích kỷ, vượt lên trên bản năng thống trị người khác và mở lòng chúng ta ra cho đức ái của Chúa Kitô. Mùa Chay là thời gian thuận lợi để nhận ra sự yếu hèn của chúng ta, để đón nhận với một cuộc kiểm điểm chân thành đời sống của mình, Ơn Thánh canh tân của Bí Tích Giải Tội và tiến đi một cách cương quyết đi về Chúa Kitô.
Anh Chị Em thân mến, nhờ cuộc gặp gỡ cá nhân riêng biệt với Đấng Cứu Độ và qua việc ăn chay, bố thí và cầu nguyện, hành trình biến đổi đi về Lễ Vượt Qua dẫn chúng ta tới việc tái khám phá ra Bí Tích Rửa Tội. Chúng ta hãy làm cho mới trong Mùa Chay này việc đón nhận Ơn Thánh mà Thiên Chúa đã ban cho chúng ta trong lúc đó, để Ơn Thánh đo chiếu soi và hướng dẫn các hành động của chúng ta. Bí Tích này có ý nghĩa cao cả và thực hiện điều lạ lùng biết bao ! chúng ta được kêu gọi để sống Bí Tích này mỗi ngày trong việc chúng ta đi theo Chúa Kitô luôn luôn quảng đại hơn và chân thực hơn. Trong hành trình trên đây của chúng ta, chúng ta phó thác mình cho Đức Trinh Nữ Maria, Đấng đã sinh ra Ngôi Lời của Thiên Chúa trong đức tin và trong xác thịt, để dìm mình như Mẹ vào trong sự chết và sự sống lại của Con của Mẹ, Chúa Giêsu và để có sự sống đời đời.
Tại Điện Vatican, ngày 4 tháng 11 năm 2010.
Benedicto XVI, Giáo Hoàng
(Người dịch : Lm Phanxicô Borgia Trần Văn Khả, ngày 1-3-2011).
