Mô hình Trung Tâm Quốc tế khoa học và giáo dục Qui Nhơn
GS.TS Trần Thanh Vân
SGTT.VN - “Chúng tôi muốn các nhà khoa học
quốc tế trình bày những sáng kiến, phát hiện mới nhất của mình tại trung tâm Quốc
tế khoa học và giáo dục Quy Nhơn...”, đó là lời nhấn mạnh của GS.TS vật lý
nguyên tử người Pháp gốc Việt Trần Thanh Vân (ảnh bên) trong cuộc trao đổi ngắn
dành riêng cho phóng viên Sài Gòn Tiếp Thị ngay khi hội thảo khoa học quốc tế về
vật lý tại Quy Nhơn (16 – 22.7) vừa khép lại.
Được biết, hội Gặp gỡ Việt Nam do giáo
sư làm chủ tịch đang xây dựng trung tâm Quốc tế khoa học và giáo dục tại Quy
Nhơn. Giáo sư có thể cho biết vài nét ban đầu về trung tâm này?
Tại Quy Nhơn, hai năm qua chúng tôi đang
tiến hành xây dựng trung tâm Quốc tế khoa học và giáo dục trên khu đất rộng
20ha nằm giữa một bãi tắm dài 300m ở phía đông, một rừng dừa ở phía bắc và vách
đá ở phía nam. Tổng kinh phí xây dựng trung tâm là 6 triệu USD, từ đóng góp của
hội. Tất cả những người trong hội phải làm việc thật nhiều mới có số tiền này.
Khi đi vào hoạt động, trung tâm có một hội trường 200 chỗ ngồi, ba hội trường
nhỏ, có trên dưới mười phòng làm việc, khách sạn ba sao, 60 phòng ở, có cả bể
bơi, bar – càphê và các dịch vụ khác nữa. Nói chung, trung tâm là nơi yên tĩnh,
đẹp, rất phù hợp để phát triển ý tưởng, sáng kiến của mọi người. Dự kiến, trung
tâm sẽ đi vào hoạt động vào năm 2013.
Khi đi vào hoạt động, ngoài trao đổi
khoa học trong mối quan hệ song phương Pháp – Việt, trung tâm còn là nơi lý tưởng
cho các nhà khoa học ở khắp các châu lục, trong đó có những nhà bác học nổi tiếng
và các nhà nghiên cứu trẻ, các kỹ sư chuyên sâu ở nhiều lĩnh vực gặp gỡ, trao đổi
ý tưởng, kinh nghiệm và sự hiểu biết lẫn nhau. Không quá lạc quan, nhưng với uy
tín và kinh nghiệm của chúng tôi cũng như sự ủng hộ của lãnh đạo trong nước,
chúng tôi tin các nhà khoa học sẽ đến trình bày những phát minh, sáng kiến,
phát hiện mới nhất của mình tại trung tâm Quốc tế khoa học và giáo dục Quy
Nhơn... Trong hai năm liên tiếp gần đây, chúng tôi đưa các hội thảo về đây là để
các nhà khoa học làm quen với vùng đất này, biết nơi đây đang xây dựng có một
trung tâm hội thảo quốc tế về khoa học và giáo dục.
Việt Nam có rất nhiều thành phố lớn, vì
sao giáo sư và hội Gặp gỡ Việt Nam lại chọn xây dựng trung tâm này ở Quy Nhơn?
Tôi là người Đồng Hới, lớn lên thì phần
lớn thời gian học ở Huế. Khi khảo sát xây dựng trung tâm, chúng tôi đã đi bảy
thành phố lớn cả nước, xem có ủng hộ dự án này không. Rất mừng là ở đâu cũng ủng
hộ, đặc biệt là Huế và Quy Nhơn. Mặc dù lãnh đạo Huế rất thiết tha nhưng điều
kiện thời tiết không đảm bảo, nên chúng tôi chọn Quy Nhơn. Lãnh đạo tỉnh Bình Định
cũng đặc biệt quan tâm dự án này, ủng hộ hết mình. Hơn nữa, tại đây còn có một
trường đại học đã thành lập rất lâu. Chúng tôi muốn giúp trường này nâng cao chất
lượng nghiên cứu khoa học và giáo dục. Một lý do nữa là tại Quy Nhơn – Bình Định
và miền Trung nói chung, khoa học kỹ thuật chưa phát triển mạnh. Sự phát triển
của kinh tế – xã hội luôn gắn kết với phát triển khoa học. Nghĩa là, muốn phát
triển kinh tế, thì việc đầu tư phát triển khoa học là rất cần thiết.
Thưa giáo sư, trong tương lai, trung tâm
này hoạt động ra sao?
Với 45 năm kinh nghiệm, chúng tôi có mối
quan hệ với mạng lưới rộng lớn các nhà khoa học hàng đầu thế giới, trong đó có
các nhà bác học từng nhận giải Nobel. Những hội nghị chúng tôi tổ chức từ trước
đến nay đã có hàng ngàn nhà khoa học tham gia. Nói cách khác, nhờ uy tín của
mình, các nhà khoa học hiện nay rất thiện cảm với chúng tôi và đất nước Việt
Nam. Đây là tiềm năng rất lớn khi trung tâm đi vào hoạt động. Bởi khi đó, chúng
tôi sẽ kết nối, đưa nhà khoa học các châu lục đến trung tâm để trình bày sáng
kiến. Với môi trường khoa học sôi động, Việt Nam sẽ đưa các nhà khoa học đến
trao đổi, trình bày ý tưởng của mình. Từ đó, sẽ nâng cao được sự nghiệp phát
triển khoa học ở Việt Nam. Chúng tôi nghĩ, nếu làm việc tốt và có lòng tin thì
sẽ có động lực lớn để làm, trung tâm sẽ hoạt động chất lượng hơn và trong 10 –
20 năm nữa, đây sẽ là trung tâm khoa học của Đông Nam Á và châu lục.
Điều hiển nhiên là trong những năm đầu
hoạt động, có lẽ tôi sẽ có mặt thường xuyên để giúp trung tâm hoạt động tốt.
Còn trong tương lai, nó phụ thuộc vào lãnh đạo của Việt Nam và giới khoa học
trong nước. Có như vậy, trung tâm mới phát triển mạnh và đóng góp nhiều hơn cho
cộng đồng. Tôi xin nhấn mạnh, trung tâm này khi hoạt động, không là của riêng
ai. Mục đích cuối cùng của nó là thu hút các nhà khoa học về đây giúp Việt Nam
phát triển sự nghiệp khoa học, để đóng góp khoa học cho đất nước và cộng đồng.
Giáo sư nhận xét gì về sự phát triển
khoa học trong nước?
Tại hội nghị lần này, Việt Nam có ba nhà
khoa học tham dự. Đạt trình độ nghe và hiểu các vấn đề trao đổi tại hội nghị là
giỏi. Ngay như Ấn Độ, khoa học của họ phát triển mạnh hơn Việt Nam, nhưng chỉ
có bốn nhà khoa học tham dự.
Tuy nhiên, dù chưa tường tận nhưng qua
theo dõi, tôi cho rằng sự nghiệp khoa học trong nước phát triển chậm. Ngay như
các trường đại học, rất ít cá nhân nghiên cứu khoa học. Tại đây, họ chuyên lo
cho giáo dục hơn là nghiên cứu...
PHẠM ANH
